Odwrotne obciążenie jest to forma rozliczenia podatku od dostawy towarów i usług, która opiera się na jasno określonych zasadach i regułach
i dotyczy bardzo określonych sytuacji i okoliczności.
Mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie tylko w odniesieniu do rozliczenia podatku VAT od niektórych towarów lub usług wymienionych w załącznikach nr 11 i 14 do ustawy o VAT. Polega on na tym, że w przypadku sprzedaży towarów i usług wymienionych poniżej, to nabywca tych towarów rozlicza podatek VAT, a sprzedawca wystawia fakturę bez podatku VAT z adnotacją „odwrotne obciążenie”.
Kiedy dochodzi do sytuacji, w której nabywca rozlicza podatek VAT?
Sprzedaż, dla której zaistnieje odwrotne obciążenie musi nastąpić w okolicznościach określonych w ustawie, a mianowicie:
- sprzedawca jest podatnikiem, czyli prowadzi działalność gospodarczą lub jest spółką osobową bądź prawa handlowego i jest zarejestrowanym, czynnym płatnikiem podatku VAT.
- nabywca prowadzi działalność w formie osoby fizycznej, spółki osobowej lub spółki prawa handlowego i jednocześnie jest czynnym podatnikiem VAT,
- towary lub usługi będące przedmiotem danej sprzedaży nie korzystają ze zwolnienia z podatku VAT co oznacza, że nie zostały nabyte na działalność zwolnioną z VAT oraz przysługiwało nabywcy od zakupu tych towarów lub usług prawo do odliczenia podatku VAT.
Które towary i usługi są objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia ?
|
TOWARY |
USŁUGI |
|
Wyroby stalowe |
Roboty ogólnobudowlane związane ze wznoszeniem budynków |
|
Złoto nieobrobione i inwestycyjne |
Roboty ogólnobudowlane związane z budową autostrad, dróg, ulic, mostów, tuneli, |
|
Platyna |
Roboty ogólnobudowlane związanych z budową rurociągów, sieci rozdzielczych, linii |
|
Metale nieszlachetne |
Roboty ogólnobudowlane związane z budową oczyszczalni ścieków, studni, ścieków |
|
Srebro, aluminium |
Roboty ogólnobudowlane związane z budową linii energetycznych, telekomunikacyjnych |
|
Ołów, cynk, cyna |
Roboty ogólnobudowlane związane z budową elektrowni |
|
Miedź i wyroby z miedzi |
Roboty ogólnobudowlane związane z budową nadbrzeży, portów, tam, śluz, obiektów |
|
Pozostałe metale |
Roboty ogólnobudowlane związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej jak |
|
Procesory |
Roboty ziemne związane z przygotowaniem terenów pod budowę, w tym wiercenia i wykopy |
|
Laptopy, tablety, telefony |
Roboty związane z przygotowaniem terenu pod budowę w tym wiercenia geologiczne |
|
Inne urządzenia przenośne |
Roboty związane z wykonaniem instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, |
|
Konsole do gier |
Roboty związane z zakładaniem izolacji, ogrodzeń |
|
Biżuteria i wyroby jubilerskie |
Roboty tynkarskie, instalacji stolarki budowlanej, malarskie, szklarskie, |
|
Wraki inne niż statki |
Roboty związane z wykładaniem posadzek, podłóg, ścian |
|
Odpady |
Roboty związane z wykonaniem elementów dekoracyjnych, robót wykończeniowych |
|
Surowce wtórne z : metalu, szkła, papiery, tektury, tworzyw sztucznych, gumy |
Roboty związane z wykonaniem konstrukcji dachowych, stalowych, konstrukcji z cegieł |
|
|
Roboty związane z wykonywaniem pozostałych, specjalistycznych robót budowlanych, |
Kiedy nie należy stosować odwrotnego obciążenia?
Sytuacja wystąpienia mechanizmu odwrotnego obciążenia, w której to nabywca towarów lub usług (z załączników nr 11 i 14 do ustawy o VAT) rozlicza podatek VAT nie znajdzie zastosowania w sytuacji, gdy:
- nabywca będzie podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą w formie osoby fizycznej, spółki osobowej, spółki prawa handlowego zwolnionym z podatku VAT,
- nabywca będzie osobą prywatną, nieprowadzącą żadnej działalności gospodarczej,
- sprzedawca będzie osobą prywatną, nieprowadząca żadnej działalności gospodarczej,
- sprzedawca będzie podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą w formie osoby fizycznej, spółki osobowej, spółki prawa handlowego zwolnionym z podatku VAT,
- towary i usługi zostały nabyte na działalność zwolnioną z VAT oraz nie przysługiwało w stosunku do nich prawo do odliczenia podatku VAT przy ich nabyciu.
Każdy podatnik, który jest zobligowany do stosowania odwrotnego obciążenia jest również zobligowany do przekazywania na ten temat informacji do urzędu skarbowego. Informacja powinna zawierać dane, w tym NIP, podatnika składającego deklarację, dane, w tym NIP, podatnika będącego nabywcą oraz łączną wartość towarów lub usług, które zostały objęte odwrotnym obciążeniem. Mechanizm ten powoduje, że płatnikiem podatku VAT jest ostatni konsument nie posiadający prawa do odliczeń tego podatku.
